अ‍ॅनिमिया म्हणजे काय? (Anemia Meaning in Marathi) – कारणे, लक्षणे आणि उपचार

आजकाल “Anemia meaning in Marathi” हा शोध खूप केला जातो, कारण पंडुरोग किंवा अ‍ॅनिमिया ही समस्या भारतात, विशेषतः महिलांमध्ये आणि मुलांमध्ये खूप सामान्य आहे. पण अ‍ॅनिमिया म्हणजे काय? आणि त्यावर योग्य उपचार कसे करता येतील? चला, या विषयावर सोप्या भाषेत जाणून घेऊया.

अ‍ॅनिमिया म्हणजे काय?

अ‍ॅनिमिया (पंडुरोग) म्हणजे रक्तामध्ये हिमोग्लोबिनचे प्रमाण कमी होणे. हिमोग्लोबिन हे लाल रक्तपेशींमध्ये असते आणि शरीरातील प्रत्येक अवयवापर्यंत ऑक्सिजन पोहोचवण्याचे काम करते. जेव्हा हिमोग्लोबिन कमी होते, तेव्हा शरीराला पुरेसा ऑक्सिजन मिळत नाही आणि आपण सतत थकलेले किंवा अशक्त वाटू लागतो.

अ‍ॅनिमिया म्हणजे काय?

अ‍ॅनिमिया (पंडुरोग) म्हणजे रक्तामध्ये हिमोग्लोबिनचे प्रमाण कमी होणे. हिमोग्लोबिन हे लाल रक्तपेशींमध्ये असते आणि शरीरातील प्रत्येक अवयवापर्यंत ऑक्सिजन पोहोचवण्याचे काम करते. जेव्हा हिमोग्लोबिन कमी होते, तेव्हा शरीराला पुरेसा ऑक्सिजन मिळत नाही आणि आपण सतत थकलेले किंवा अशक्त वाटू लागतो.

अ‍ॅनिमिया होण्याची कारणे

अ‍ॅनिमियाची अनेक कारणे असू शकतात, त्यापैकी मुख्य अशी आहेत:गतो.

• लोहाची कमतरता – सर्वात सामान्य कारण.
• व्हिटॅमिन B12 व फॉलिक अ‍ॅसिडची कमतरता – मेगालोब्लास्टिक अ‍ॅनिमिया.
• रक्तस्राव – अपघात, शस्त्रक्रिया, मासिक पाळी किंवा आतड्यांमधील रक्तस्त्राव.
• आनुवंशिक कारणे – सिकल सेल अ‍ॅनिमिया, थॅलसेमिया.
• गर्भधारणा – गर्भवती महिलांना जास्त हिमोग्लोबिनची गरज असते.

अ‍ॅनिमियाची लक्षणे

प्रत्येकाला लक्षणे वेगळी असू शकतात, पण सामान्यतः खालील तक्रारी दिसून येतात:

• सतत थकवा किंवा अशक्तपणा
• फिकट त्वचा व ओठ
• डोके हलके होणे, चक्कर येणे
• श्वास घेण्यास त्रास
• जलद हृदयाचे ठोके
• असामान्य पदार्थ खाण्याची इच्छा (उदा. माती, बर्फ)

अ‍ॅनिमियाचे प्रकार

• Iron Deficiency Anemia – लोहाच्या कमतरतेमुळे होणारा.
• Megaloblastic Anemia – B12 व फॉलिक अ‍ॅसिडची कमतरता.
• Sickle Cell Anemia – आनुवंशिक प्रकार.
• Aplastic Anemia – अस्थिमज्जेमध्ये रक्तपेशींचे उत्पादन कमी होणे.
• Hemolytic Anemia – लाल रक्तपेशी वेळेआधी नष्ट होणे.

अ‍ॅनिमियाचे निदान

अ‍ॅनिमिया आहे का हे तपासण्यासाठी खालील रक्त तपासण्या केल्या जातात:

• CBC (Complete Blood Count)
• हिमोग्लोबिन चाचणी
• फेरिटिन चाचणी
• Vitamin B12 व फॉलिक अ‍ॅसिड लेव्हल

अ‍ॅनिमियाचा उपचार

अ‍ॅनिमियावर उपचार कारणांवर अवलंबून असतात.

• लोहयुक्त आहार घ्या – पालक, मेथी, हरभरा, राजमा, अंडी, मासे, चिकन.
• व्हिटॅमिन B12 व फॉलिक अ‍ॅसिडयुक्त अन्न – दूध, अंडी, केळी, संत्री, डाळी.
• पूरक गोळ्या किंवा सिरप – डॉक्टरांच्या सल्ल्याने.
• गंभीर प्रकरणांत – लोह इंजेक्शन किंवा रक्त चढवणे आवश्यक असू शकते.
• अ‍ॅनिमिया टाळण्यासाठी टिप्स
• संतुलित व पोषक आहार घ्या.
• गर्भवती महिलांनी नियमित हिमोग्लोबिन तपासणी करावी.
• जास्त थकवा, श्वास लागणे, डोके हलके होणे अशी लक्षणे वाटल्यास त्वरित डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.

निष्कर्ष

अ‍ॅनिमिया किंवा पंडुरोग – ही नेहमीच अशक्तपणा देणारी साधी समस्या नसून, उपचार न घेतल्यास वेळेत निरोगी आरोग्याच्या गुंतागुंती निर्माण करू शकते. आहार, वेळोवेळी रक्त तपासणी आणि तज्ज्ञांचा सल्ला घेतल्यास अ‍ॅनिमिर्यावर पूर्ण नियंत्रण मिळवता येते.